Naranasan ko na ba? Nagawa ko na ba sa iba?

Marahil ito ang unang blog entry na masasabi kong medyo personal sa akin. Bakit nga ba personal? Malalaman mo kapag nabasa mo. Pero ‘yung totoo, aaminin ko medyo nahirapan akong sagutin at isulat dito ‘yung mga iniisip ko kasi siyempre maraming makakabasa ‘di ba? Tila kasi isang rebelasyon ang blog entry na ito ng isang bahagi ng aking pagkatao e. Kaya ayon, kung anuman ang nakalahad dito sa entry na ito ay ‘yun ang nasasaisip ko, ang karanasan ko. 

 

Kanina sa klase, itinuloy namin ang pag-aaral ukol sa identity politics o pulitikang tumutukoy sa pagkakakilanlan. Ang identity politics, sa saligan nito, ay maaaring tumukoy sa mga argumentong pampulitika na ang tampulan o pokus ay ang pansariling interest ng isang indibidwal o grupo ng mga indibidwal. Binigyang-diin namin sa klase kanina ang kahulugan ng identity o pagkakakilanlan na tumutukoy sa kung sino o ano ang isang tao. Kaakibat ng pagkakakilanlan ay ang mga katangian; una ay ang ascribed na tumutukoy sa mga katangian na likas na sa iyo, na noong pinanganak ka ay akin mo na; ang ikalawa naman ay ang achieved na tumutukoy sa mga katangiang nakukuha mo. Hindi na lingid sa ating kaalaman na ang ating pagkakakilanlan ay nahuhulma dahil sa iba’t-ibang salik tulad na lamang ng genetiko at ng lipunan. Nasa atin na naman kung paano natin tatanggapin ang unti-unting pag-impluwensiya ng mga salik na ito sa ating mga pagkakakilanlan.

Nabanggit sa klase na ang pagkakakilanlan ay bunga ng power relations sa isang lipunan. Naniniwala ako rito. Katulad ng nasabi ko sa mga naunang blog entries ko lahat ng tao ay may taglay na kapangyarihan; pero umaabot sa punto na may ibang tao na tila ba nagtataglay na higit na kapangyarihan tapos mayroon namang mahihina; dito na pumapasok ‘yung konsepto ng dominance at submission. Sa isip, ang naaayon ay ang lahat ng tao ay mga subjects ibig sabihin pantay pantay ang lokasyon sa lipunan pero dahil nga sa iba’t-ibang salik ay may mga nagiging objects. Ang konsepto ng subjects ay tumutukoy kung saan ang isang tao ay mga angking dominance o mas dominante sa isa o iba pang tao; tila ba may higit siyang kapangyarihan kaya napapasunod niya ‘yung iba. Samantala, ang objects ay tumutukoy sa mga taong nagiging submissive o sunud-sunuran sa objects o sa mga dominante; para bang walang taglay na kapangyarihan ang objects. Nais kong banggitin dito ang nabasa ko sa isang libro. May bahagi kasi doon sa librong iyon na nagpakita na ‘yung lalaki ay nagbigay ng kontrata sa isang babae, bale nakasulat doon ‘yung mga ayaw at gusto ng lalaki pagkatapos may mga terminong dominant at submissive. Siyempre ‘yung lalaki ‘yung dominant tapos naman ‘yung babae yung submissive. Nabasa ito nu’ng babae tapos may mga ilang bagay roon na ayaw niya pero gusto noong lalaki, kaya nakapag-usap ‘yung babae doon sa lalaki; sa bandang huli, nagkaroon naman kahit papaano ng compromise o kompromiso pero kasi hindi lahat ng hinaing ng babae ay napakinggan. ‘Yung kwentong nabanggit ko ay isang tradisyunal na halimbawa kasi sa lipunan madalas lalaki talaga ang may kapangyarihan tapos babae ‘yung sunud-sunuran pero naman sa paglipas ng panahon, nagbabago naman, mas napapakita na sa ngayon na kahit papaano ay pantay-pantay ang mga lalaki at babae.

Pagkatapos, napag-usapan din namin sa klase ang ukol sa mga salik na nagbibigay kahulugan sa pagkakakilanlan at ito ang mga sumusunod: class, race, gender, sanity, physical aesthetics at  health. Napaisip talaga ako doon sa sinabi na aming propesor na kung mahirap ka na tapos galing ka pa sa isang ethnic minority, tapos bading o tomboy ka pa, tapos di pa normal ang pag-iisip mo, pangit ka pa, ay magpakamatay ka na. Pumasok sa isip ko na oo nga ‘no. May mga tao kayang gano’n? Siguro ang hirap ng kalagayan nila. Pero kasi hindi naman nila ginusto ‘yun e, ‘yung lipunan din naman ang nagdikta no’n ‘di ba? Kung maiiwasan lang o matitigil lang e, pero parang malabo. Mahalaga talaga ang respeto at pagtanggap.

Sa panghuli, pinag-usapan namin ang anyo ng domination at marginalization. Ang objectification ay tumutukoy sa kung saan ang subjects ay nagiging objects ng ibang subjects. Ag exploitation ay kung saan ang subjects ay ginagamit ng iba pang subjects para sa pansariling interest. Ang subordination ay kung saan ang subjects ay napapangibabawan at nagiging subordinates na lamang ng ibang subjects. At ang oppression/persecution kung saan ang subordinated subjects ay sinasaktan nang pisikal, emosyonal, berbal, atbp., ng ibang subjects. Ang isang indibidwal ay maaaring makaranas ng mga nabanggit sa itaas, pwedeng siya ‘yung nakaranas mismo o siya ‘yung nagparanas sa iba.

Sa bahaging ito, sasagutin ko ang katanungan ukol sa kung naranasan ko na nga ba ang mga nabanggit sa itaas at kung nagawa ko na ba ito sa iba.

Objectification

Sa katunayan may iba pa akong opinyon para dito. Naniniwala ako na maliban sa pagiging objectified, ito rin ay tumutukoy sa bawat aksyon ng pagbabago na ginagawa mo sa sarili mo. Halimbawa, ang pagtangkilik ng iba’t-ibang produkto na nagsasaayos ng pisikal na anyo ng isang tao, kung paano ipalita ng media ang mga kababaihan; tingin ko objectification  ito dahil ipinapakita nito na dapat ay maging kaaya-aya ang anyo mo sapagkat lalo na kung babae ka, ikaw ay dapat maganda para mapansin ng lalaki bale lumalabas na nagiging ornamento o kasangkapan ka ng isang lalaki; na tila ba kaya lang may halaga ang isang babae ay dahil sa atraksiyon at hindi dahil sa katangian at talento ng isang babae. Masasabi kong hindi ko pa nararanasan na ma-objectify. Oo, minsan tumatangkilik ako ng ibang produkto na makakatulong ng pagsasaayos ng aking sarili pero para sa akin naman iyo, para sa ikakabuti ko rin, hindi para sa iba.

Sa palagay ko naman, hindi ko pa nagawang mag-objectify sa iba eh. Wala naman akong dahilan para itrato ang ibang tao bilang mga bagay eh. Tao nga tayo eh tapos gagawin kitang bagay; hindi naman ako Diyos para gawin iyon no. Pero may mga kilala akong mga taong naoo-objectify. Ay nako, mayroon akong kaibigan na walang pakundagan sa pagbili ng kung ano-ano, pampaganda raw para marami siyang maakit pagkatapos daw collect and select. Una nao-objectify siya kasi iniisip niya na ang pagiging maganda lamang ng isang babae ang gamit nito at dapat makakuha siya ng lalaki at ikalawa naman, nang-o-objectify rin siya kasi sinabi niya na kapag mas maraming lalaking pipila sa kanya, pipili na lang siya, kung tipo niya ‘yun yung pipiliin niya,at kung ayaw niya naman, eh di paalam na lang. Naniniwala kasi akong kung tao, itrato mo bilang tao; kung bagay, itrato mo bilang bagay.

Exploitation

Sa madaling salita ito ‘yung kung saan ginagamit ka ng isang tao para sa ikauunlad niya. Naranasan ko nang minsan ito; isa rin kaya ito sa dahilan kung bakit naging mailap ako sa iba. Ako kasi namulat ako na ang pag-aaral ay isang mahalagang bagay kaya dapat sineseryoso ito at maling hindi ka nag-aaral nang mabuti. Bata pa kasi ako nu’ng nangyari ito; nasa elementarya pa ‘ata ako. Siyempre sa paaralan, bata ka, dapat palakaibigan ka, may mga mababait tapos may mga nang-aaway naman sa’yo. Dahil bata pa ako nu’n, inosente ako at hindi ko naman binibigyan ng malisya ‘yung mga bagay-bagay. Naranasan ko na magkaroon ng mga kaibigan na mababait lang sa akin dahil may kailangan. Naranasan ko na rin na sumali sa isang grupo tapos ako lang din gagawa lahat tapos nu’n maririnig ko na “kaya lang naman namin sinama ‘yan sa grupo namin kasi matalino at masipag ‘yan eh”. Masakit kaya ‘yung ganoon. ‘Yung akala mo kaya sila mabait, kaya mo sila kaibigan ay dahil busilak ‘yung kalooban nila, ‘yun pala hindi. Noong nag-hayskul na ako saka ko nagpagtanto na nagpagamit pala ako sa ibang tao; kaya dapat sa pagkakataong ito hindi na iyon mangyari; kung kaya’t naging mailap ako sa tao, kaya nahihirapan ako magtiwala at kaya rin onti lang ‘yung mga kinakaibigan ko. Siyempre, sino ba naman ‘yung gustong magamit di ba? Ngayon, tatawa ka na lang kapag naranasan mo ‘yun. Mapapa-“haha” ka na lang at masasabing “bata pa talaga ako nu’n inosente masyado”.

Kahit naman naranasan kong magamit ng iba, hindi naman ako nanggagamit ng iba ‘no! Wala akong maisip na pagkakataon na nanggamit ako ng tao. Totoo nga ‘yung kasabihan na may dalawang uri ng tao-isang manggagamit at isang nagpapagamit. Sadyang may mga taong ewan ko ba kung bakit nanggamit eh, hirap siguro silang abutin ‘yung nais nila o di kaya naman wala silang taglay na abilidad no? Haha. Okay naman humingi ng tulong eh, pero ‘yung manggagamit ka nako! Marahil kung nakakamatay lang ang pagiging manggagamit, marami nang nakabaon sa lupa. ‘Yung mga nagpapagamit naman may pagpipilian naman sila eh depende na lang talaga sa sitwasyon; kung bata ka, siguro katanggap-tanggap pa ‘yun; pero kung matanda ka naman na mas malawak nga ang pagpipiliin mo eh, mas pwede ka nang tumanggi at lumaban ‘di ba?Ang bagay lang dapat ang ginagamit, hindi ang tao.

Subordination

Naging subordinate na ako. Tingin ko naman, lahat ng tao nagiging subordinates eh pero hindi pangmatagalan. Limitado lang at dahil sa isang layunin kung bakit ka naging subordinate ‘di ba? Kunwari ako, tingin ko subordinate ako ng magulang ko, lola, lolo at iba pang kamag-anak; tapos ng mga guro ko o ‘di kaya nang mga taong mas nakakatanda sa akin. Sa palagay ko, bahagi ng buhay ng isang tao at normal na maging subordinate.

Naranasan ko na ring maging subordinator o ‘yung mas angat sa subordinate. Sa mga grupo gano’n, tapos ikaw ‘yung itatalagang lider o pinuno; o di kaya sa pagiging ate at panganay sa aming magpipinsan, na ako ‘yung titingin at magbabantay kapag walang ibang mas nakakatanda; sa mga nakakasalamuha ko at nakakasama ko. Aaminin ko ako kasi ‘yung tao na hirap sumunod sa iba, gusto ko ako talaga ang masusunod ‘yung para bang “ako ang batas” haha, ‘yung ganoon pero naman sinisiguro ko naman na para sa ikabubuti ng lahat ‘no, at hindi para maipariwara ‘yung iba. At siyempre bago ako maglider-lideran sinisuguro ko na ayos lang sa iba. Ang kapal naman ng mukha ko kung magprepresinta ako tapos ayaw nila ‘di ba? Naalala ko tuloy ‘yung kasabihan ukol doon sa paglilider-lideran tapos wala pa lang alam, mapapahiya ka lang.

Oppression/ Persecution

Hindi ko pa naranasan na masaktan nang pisikal. Pero kung berbal o emosyonal, hindi ko lang alam kung mailalagay ko ba ‘yun dito bilang oppression. Oo napapagalitan ako, nasesermonan ng mga mas nakakatanda sa akin lalo na kapag pumapalpak ako. Naranasan ko na rin na mapagsabihan ng mga masasamang bagay ng ibang tao. ‘Yung masakit doon kasi, hindi naman nila ako gaanong kakilala tapos nasasabi nila ‘yung mga bagay na ganon? Ang galing naman nila! Alam nila ‘yung pangalan ko, pero ‘di nila alam ‘yung kwento ng buhay at pagkatao ko.

 

Para naman sa tanong kung nagawa ko na ba ang oppression o persecution sa iba, tingin ko hindi pa naman. Oo nasasaktan ko ‘yung kapatid ko o ‘di kaya mga batang pinsan ko kasi naghaharutan kami, laro naman iyon eh. Pero ‘yung masaktan sila dahil sa galit o kung ano pa man, hindi at wala akong balak gawin. Usapang berbal o emosyonal na pananakit, sinasabi ng ibang tao na direcho daw ako magsalita kumbaga frank and honest. Oo inaamin ko naman ‘yun pero bago ako magbitaw sinisiguro ko naman na may basehan ‘yung sinasabi ko at pawang katotohanan lang. Bukas naman ako sa pagbibigay ng paumanhin eh kung nakasakit talaga ako.

Napahaba ko na nang sobra ‘tong entry na ito; kapag kasi personal ang usapan nagiging madaldal ako haha; isa pa marami rin akong naisip ukol sa konsepto eh, kaya ayan tuloy. Ngayon na alam ko na at alam mo na na may mga anyo ng domination and marginalization; dapat mas alam na rin natin ang kapangyarihang taglay natin. Nais kong tapusin ang entry na ito sa mga katagang naisip ko:

May kapangyarihan tayo; alamin ang gamit ngunit gamitin sa wasto. Sa buhay, mararanasan natin na nasa ibabaw o nasa ibaba naman minsa; humihina’t lumalakas tayo. Marahil sapat nang sumabay sa agos at pagbabago ng buhay. Dapat mas maging malakas pa tayo. Dapat alam natin kung paano buuin muli ang sarili natin. Dapat alam natin bumagon. Hindi dapat magpaapi sa kung sinuman; hindi ka rin dapat maging depende sa iba. Matutuo kang maging mag-isa upang lumakas ka pa at mapabuti ang sarili mo.

Mga Sanggunian:

Contreras, A. (2012). CULPOLI: Lecture Note.[PowerPoint Slides]

(2004). Retrieved January 22, 2013, from http://fc03.deviantart.net/images3/i/2004/079/f/f/Exploitation.jpg

(2005). Retrieved January 22, 2013, from http://fc09.deviantart.net/fs36/i/2009/076/8/6/ns2_subordination_by_fallendead.jpg

(2006). Retrieved January 22, 2013, from http://fc02.deviantart.net/fs10/i/2006/129/7/8/Objectification__by_godsuckscocks.jpg

(2008). Retrieved January 22, 2013, from http://fc05.deviantart.net/fs28/i/2008/160/9/d/Oppression_by_Zoyeah.jpg

(2008). Retrieved January 22, 2013, from http://fc02.deviantart.net/fs38/f/2008/358/8/c/0_by_Norah_Q.jpg

(2009). Retrieved January 22, 2013, from http://baisenique.deviantart.com/art/Duality-141903207

(2010). Retrieved January 22, 2013, from http://fc03.deviantart.net/fs71/i/2010/093/2/1/Exploitation_by_Sariels_Hope.jpg

(2011). Retrieved January 22, 2013, from http://fc09.deviantart.net/fs71/i/2011/355/2/0/be_strong_by_itaq-d45v4iw.jpg

(2012). Retrieved January 22, 2013, from http://fc01.deviantart.net/fs70/i/2012/308/f/3/self_repair_by_8_s_o_u_l_8-d5jzt8f.jpg

(2012). Retrieved January 22, 2013, from http://th07.deviantart.net/fs70/PRE/i/2012/266/f/3/bulag_pipi_bingi_by_rawwrrmokopatrick-d5fluug.jpg

(n.d.). Retrieved January 22, 2013, from http://th02.deviantart.net/fs71/PRE/f/2012/067/7/3/__surgery_surgeon___by_suzzan_blac-d4s4mk7.jpg

(n.d.). Retrieved January 22, 2013, from http://us.123rf.com/400wm/400/400/tovovan/tovovan1204/tovovan120400084/13293053-subordination-abstract-color-scheme.jpg